Lubelskie. Odsłonięto tablicę poświęconą Pierwszej Trawnickiej Drużynie Harcerskiej

We wtorek (29.03) w Zespole Placówek Oświatowych im. Marii Skłodowskiej-Curie w Trawnikach, odsłonięto tablicę poświęconą Pierwszej Trawnickiej Drużynie Harcerskiej. Jej założycielem był Mieczysław Smalec, który pełniąc funkcję drużynowego oraz dowódcy. Uczniowie szkoły przygotowali na tę okazję program artystyczny, w którym przedstawili historię Drużyny. Uroczystościom towarzyszyła również trawnicka orkiestra dęta. Pamiątkową tablicę odsłonili, dyrektor lubelskiego IPN dr Robert Derewenda wraz z dyrektorem Zespołu Placówek Oświatowych im. Marii Skłodowskiej-Curie w Trawnikach.

- Poprzez odsłonięcie pamiątkowej tablicy, oddajemy dziś sprawiedliwość młodym ludziom, którym na sercu leżały takie wartości jak wolność, prawda, godności i honor, tak potrzebne również w obecnych czasach w życiu publicznym i społecznym - napisał w liście skierowanym do zgromadzonych, marszałek województwa lubelskiego, Jarosław Stawiarski.

Podczas uroczystości referat wygłosił dr hab. J. Wołoszyn. Odsłonięcie tablicy jest cyklicznym centralnym wydarzeniem IPN towarzyszy mu wystawa "Zapomniane Ogniowo. Konspiracyjne organizacje młodzieżowe na ziemiach polskich w latach 1944/45–1956".

W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz rządowych, samorządowych, instytucji. W imieniu marszałka, list odczytał radny Michał Piotrowicz.

Drużyna zawiązała się w wyniku sprzeciwu wobec likwidacji niezależnego harcerstwa oraz odrzucenia tradycji skautingu. Młodzież spotykała się na zbiórkach, organizowała ogniska, przy których prowadzone były tzw. pogadanki harcerskie - działalność samokształceniowa i uświadamiająca. Zmiany wprowadzone w działalności organizacji, oparte zostały na pracy Szarych Szeregów, szczególny nacisk położono na ćwiczenia terenowe i szkolenie wojskowe. Mieczysław Smalec opracował w tym celu Program nr 2, w którym zawarto również działania na przyszłość. Ćwiczenia z użyciem broni miały stać się jednym z przejawów działalności. Jednak zdobycie jej, stało się przyczyną wypadku, do którego doszło w kwietniu 1953 r. Członkowie organizacji rozbroili pracownika SOK w Trawnikach. Jednak podczas wywiązanej szamotaniny, śmiertelny postrzał otrzymał strażnik ochrony kolei. Wydarzenie wstrząsnęło młodymi ludźmi do tego stopnia, iż zaprzestali podobnych akcji. Wyczerpujące śledztwo, prowadzone przy pomocy przemocy fizycznej, zakończone zostało wyrokami Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie. Młodzi ludzie otrzymali kary od 6 do 14 lat pozbawienia wolności. Mieczysław Smalec został skazany na karę śmierci, która została zamieniona na dożywocie. Nauczycielka - Bronisława Maj - która wspierała tajną organizację, skazana została na 10 lat więzienia. Swoje wyroki, członkowie Pierwszej Trawnickiej Drużyny Harcerskiej odbywali  w więzieniach: na Zamku Lubelskim, Chełmie, Rawiczu, Wronkach, Krakowie przy ul. Montelupich, Strzelcach, Iławie oraz Jaworznie - więzienie dla młodocianych. Mieczysław Smalec opuścił więzienie w sierpniu 1959 r. Zmarł w styczniu 2022 r. i został pochowany na cmentarzu w Trawnikach.